Bài viết này sẽ giúp bạn nắm vững những kiến thức cơ bản về thiết kế bìa sách, để tác phẩm của bạn không chỉ hay mà còn đẹp, sẵn sàng chinh phục mọi độc giả.
Những yếu tố cơ bản khi thiết kế bìa sách
Trước khi đi vào chi tiết về kích thước bìa cho từng thể loại sách, có một số yếu tố quan trọng khác mà bạn cần lưu ý khi chuyển cuốn sách từ màn hình máy tính thành bản in thực tế, sẵn sàng để bày bán tại cửa hàng và đảm bảo rằng bìa sách hoạt động tốt trên tất cả các nền tảng.
Định dạng tệp tin
Định dạng tệp bìa sách bạn gửi sẽ ảnh hưởng đến chất lượng kết quả cuối cùng. Dưới đây là các định dạng phổ biến nhất cho việc in ấn:
- JPG: Tiết kiệm không gian lưu trữ mà không làm giảm chất lượng hình ảnh đáng kể.
- PNG: Độ phân giải cao và hỗ trợ nền trong suốt.
- TIFF: Phổ biến trong nhiếp ảnh và in ấn, chất lượng hình ảnh cao nhưng kích thước tập tin lớn.
- PDF: Giữ đúng định dạng và bố cục như bạn muốn, không phụ thuộc vào loại thiết bị hoặc kích thước màn hình.
Màu sắc và độ phân giải
Khi thiết kế bìa sách, bạn cần chú ý đến các chế độ màu khác nhau được sử dụng cho các phương tiện khác nhau. Để đạt được kết quả tốt nhất cho bìa sách bản in ấn, hãy chọn chế độ màu CMYK. Đối với phiên bản kỹ thuật số (ebook),chế độ màu RGB là lựa chọn phù hợp.
Một bìa sách bản in cần có độ phân giải cao hơn nhiều so với bìa sách điện tử để đảm bảo chất lượng hình ảnh tốt nhất—khoảng gấp ba hoặc bốn lần độ phân giải của bìa ebook.
Độ phân giải được đo bằng DPI (dots per inch - chấm trên mỗi inch) cho bìa sách bản in và PPI (pixels per inch - điểm ảnh trên mỗi inch) cho bìa sách kỹ thuật số. Theo như các công ty in ấn gợi ý, độ phân giải tiêu chuẩn cho việc in bìa cứng sổ sách thường dao động từ 150-300 DPI. Số DPI cao hơn có thể làm cho file quá lớn, gây khó khăn trong việc xử lý.
Kích thước bìa sách tiêu chuẩn
Sách có nhiều kích thước khác nhau để phục vụ cho các mục đích khác nhau, và việc chọn kích thước bìa sách phụ thuộc vào ba yếu tố chính: chi phí in ấn, số lượng từ và thể loại sách.
Các dịch vụ in ấn thường tính phí dựa trên số lượng trang, nghĩa là kích thước sách lớn hơn sẽ giảm số lượng trang và do đó giảm chi phí. Tuy nhiên, khi quyết định kích thước bìa sách, bạn nên cân nhắc tỷ lệ giữa kích thước bìa và số lượng trang. Nếu bạn đang xuất bản một cuốn sách dày, như một trong những cuốn Harry Potter của J.K. Rowling với khoảng 800 trang, kích thước sách cần phải lớn hơn để tiện sử dụng và mang lại trải nghiệm đọc thoải mái. Ngược lại, nếu sách của bạn có dưới 300 từ, kích thước bìa có thể nhỏ hơn, gần giống với kích thước của một cuốn sổ tay bỏ túi.
Ngoài ra, bạn cũng cần lưu ý đến các kích thước sách tiêu chuẩn đã được thiết lập cho từng thể loại cụ thể. Những người yêu thích tiểu thuyết thường quen với một kiểu dáng nhất định của sách; việc quá xa rời những tiêu chuẩn này có thể làm mất đi sự quen thuộc và hấp dẫn đối với người đọc. Tương tự, một cuốn sách dạy nấu ăn thường có kích thước lớn hơn để tạo đủ không gian cho những bức ảnh hấp dẫn, vì vậy bạn cũng nên tránh việc chọn kích thước quá nhỏ hoặc khác biệt quá nhiều so với tiêu chuẩn này.
Nhìn chung, trừ khi có lý do thực tiễn chính đáng để thay đổi kích thước, bạn nên giữ theo các kích thước tiêu chuẩn. Một mẹo hữu ích là nên tham khảo trên Amazon, nơi cung cấp kích thước sản phẩm cho các cuốn sách, giúp bạn hiểu rõ hơn về các kích thước phổ biến đối với thể loại sách mình định xuất bản.
Sách hư cấu
Sách hư cấu có sự đa dạng về kích thước lớn nhất, độ rộng bắt đầu từ 4.25 inch (10.8cm) và có thể lên đến 5.5 inch (14cm). Điều này cho phép bạn linh hoạt trong việc lựa chọn kích thước phù hợp với số lượng từ, chất lượng in ấn, cũng như mục đích sử dụng của cuốn sách. Bạn cần cân nhắc liệu cuốn sách của mình dành cho việc đọc thư giãn tại nhà hoặc thư viện, hay cho việc giải trí khi di chuyển trên phương tiện công cộng thay vì nhìn vào màn hình điện thoại. Những yếu tố này sẽ ảnh hưởng đến kích thước cuối cùng của cuốn sách.
Tiểu thuyết
Cũng giống như cách mà tiểu thuyết thường kể những câu chuyện gần gũi và cá nhân, một bìa sách nhỏ hơn có thể tạo cảm giác thoải mái hơn khi cầm và đọc so với những cuốn sách dày cộp như một cuốn bách khoa toàn thư, có thể gây cảm giác cứng nhắc và nặng nề. Việc sử dụng kích thước bìa nhỏ hơn có thể giúp cuốn sách trở nên nhẹ nhàng hơn, giúp người đọc dễ dàng đắm chìm vào nội dung câu chuyện hơn.
Sách thiếu nhi
Khi trẻ nhỏ bắt đầu học đọc qua những cuốn sách thiếu nhi, các trang sách thường chứa nhiều hình ảnh minh họa để giúp trẻ hiểu câu chuyện. Để các chữ viết và hình vẽ được nhìn rõ, đồng thời dễ dàng cầm nắm, kích thước sách lớn hơn là sự lựa chọn lý tưởng. Ngoài ra, kiểu chữ to và vui tươi cũng được khuyến khích sử dụng trong thiết kế để phù hợp với đối tượng nhỏ tuổi.
Sách giáo khoa
Sách giáo khoa và các sách tài liệu thường không quá chú trọng vào việc thiết kế sao cho dễ mang theo hoặc sử dụng một cách tiện lợi. Thay vào đó, chúng chú trọng nhiều hơn vào việc cung cấp đầy đủ và chi tiết thông tin cần thiết. Vì sách giáo khoa thường dày và dài, việc chọn kích thước bìa quá nhỏ có thể khiến sách trở nên quá cồng kềnh để mang theo trong balo. Do đó, sách giáo khoa thường được in bìa cứng với kích thước lớn hơn, giúp dễ dàng thuận tiện hơn khi mang theo đi học.
Sách phi hư cấu
Sách phi hư cấu thường có kích thước nằm trong khoảng trung bình, không quá nhỏ cũng không quá lớn. Vì thể loại này bao gồm nhiều loại nội dung khác nhau, kích thước của bìa sách cũng vì thế mà khá đa dạng. Bạn nên chọn kích thước phù hợp tùy thuộc vào loại nội dung và số lượng từ ngữ cũng như hình ảnh trong sách.
Hồi ký
Hồi ký là một loại sách giúp bạn tìm hiểu sâu về tính cách và cuộc đời của một cá nhân. Tương tự như tiểu thuyết, kích thước bìa sách hồi ký cũng nên để nhỏ hơn, giúp sách dễ cầm nắm và không cản trở người đọc khi tiếp cận câu chuyện của nhân vật. Kích thước nhỏ gọn giúp người đọc dễ dàng hơn trong việc hòa mình vào nội dung và cảm nhận sâu sắc về cuộc đời và trải nghiệm của tác giả.
Tính toán vùng chừa xén, kích thước cắt và gáy sách
Khi xuất bản một cuốn sách, ảnh bìa là yếu tố trực quan quan trọng nhất, nhưng không phải là yếu tố duy nhất. Hầu hết các dịch vụ in ấn chất lượng cao đều yêu cầu bạn không chỉ gửi bìa trước mà còn cả bìa sau, gáy sách và các thông số bleed.
Trim và bleed là hai thuật ngữ quan trọng bạn cần nắm rõ để đảm bảo sản phẩm hoàn thiện trông chuyên nghiệp và đúng như thiết kế. Các máy in không hoàn toàn chính xác, và nếu thiết kế bìa sách của bạn không thiết lập kích thước cắt (trim size) và vùng chừa xén (bleed) đúng cách thì khi in ra có thể xuất hiện đường viền trắng quanh thiết kế, làm giảm tính thẩm mỹ và chất lượng của sản phẩm cuối cùng.
Kích thước cắt (trim size) là kích thước cuối cùng của các trang (như sách sẽ trông như thế nào khi được bày bán). Để tránh các vấn đề về cắt, hãy giữ tất cả nội dung quan trọng (văn bản, hình ảnh) cách ít nhất ¼ inch (6.35 mm) so với đường cắt.
Vùng chừa xén (bleed) là vùng mà bạn nên mở rộng tất cả các yếu tố nghệ thuật và hình ảnh để nó kéo dài đến mép trang. Đường này nên vượt ra ngoài đường cắt, và thường thì cần thêm 0.135 inch (3 mm) ở tất cả các cạnh của thiết kế.
Chiều rộng gáy được tính toán dựa trên số trang cùng với chất liệu giấy để in trang trong và in bìa cứng. Bạn có thể sử dụng nhiều trang web và công cụ để tính toán số liệu này, chẳng hạn như Gutenberg, IngramSpark, Print on Demand,...
Một bìa sách đẹp mắt là bước cực kỳ quan trọng trong toàn bộ quá trình xuất bản sách. Nếu bạn đang tự xuất bản cuốn sách đầu tiên và chưa có kiến thức sâu về thiết kế, việc thuê một nhà thiết kế sẽ giúp công việc trở nên dễ dàng hơn. Ngoài ra, hãy cân nhắc các dịch vụ in ấn theo yêu cầu, đặc biệt là các xưởng in sách tại Hà Nội, những dịch vụ này có thể cung cấp nhiều lời khuyên trong hành trình tự xuất bản sách của bạn, bao gồm cả việc hỗ trợ quá trình thiết kế cũng như in ấn sản phẩm cuối cùng chất lượng cao nhất.
Nguồn: manypixels.co